Nota Sejarah Tingkatan 5 Bab 2 Nasionalisme Di Malaysia
Nasionalisme Di Malaysia Sehingga Perang Dunia Kedua
Nota Ringkas Sejarah Tingkatan 5 Bab 2 Nasionalisme Di Malaysia Sehingga Perang Dunia Kedua. Panduan buat pelajar SPM. Berikut dikongsikan Nota Sejarah Tingkatan 5 Bab 2 yang bertajuk “Nasionalisme Di Malaysia Sehingga Perang Dunia Kedua”.
Nota Sejarah Tingkatan 5 Bab 2 Nasionalisme Di Malaysia
Berikut adalah nota ringkas Sejarah Tingkatan 5 bab 2 – Nasionalisme Di Malaysia Sehingga Perang Dunia Kedua.
2.1 Perjuangan Pemimpin Tempatan Menentang British
a) Tokoh-tokoh pemimpin penentangan :
Penghulu Dol Said
Dato Maharaja Lela
Rentap
Mat Salleh
2.1.1 Sebab Penentangan
a) Dasar Penaklukan British
Penaklukan British terhadap daerah mereka seperti di Naning, Pahang, Kelantan, Terengganu, Sarawak dan Sabah
Bertujuan untuk mengukuhkan kedudukan politiknya
Contohnya apabila British mendapat Melaka daripada Belanda, Naning dipaksa menjadi jajahan takluk British dan membayar ufti
b) Eksploitasi terhadap Ekonomi Tempatan
Eksploitasi ekonomi dilakukan melalui perjanjian yang dimetrai oleh mereka dengan pemimpin tempatan
Menerusi perjanjian ini, saudagar dari Negeri-Negeri Selat dibenarkan menjalankan perdagangan dan perlombongan bijih timah
c) Pelaksanaan Pentadbiran Barat terhadap Masyarakat Tempatan
British telah memperkenalkan sistem cukai, undang-undang dan peraturan-peraturan tanah utk mendapatkan hasil yang maksimum
Peraturan-peraturan ini sangat bertentangan dengan amalan tradisi masyarakat tempatan
d) Campur Tangan British dalam Adat Resam Tempatan
British memaksa mereka menerima nilai-nilai British yang amat bertentangan dengan budaya masyarakat tempatan
Contohnya di Perak, J.W.W. Birch campur tangan dalam adat resam masyarakat Melayu
e) Pembesar Tempatan Kehilangan Kuasa dan Pengaruh
Pemimpin tempatan juga kehilangan kuasa dan pengaruh pentadbiran terhadap kawasan dan anak buah mereka apabila British menjajah
f) Kesulitan Penduduk Tempatan
Penentangan pemimpin tempatan mendapat sokongan anak buah mereka
Mereka tertekan dengan pelaksanaan undang-undang British yg menyulitkan kehidupan mereka
2.1.2 Peristiwa Penentangan Pemimpin Tempatan
a)
Tokoh
Sebab Penentangan & Kesan
Peristiwa Penentangan
Penghulu Dol Said
Sebab penentangan :
a) Tidak bersetuju Naning diletakkan sebagai sebahagian wilayah taklukan British
b) Mengingkari arahan British supaya menghantar satu persepuluh sebagai ufti kepada negeri Melaka
Kesan :
i) Dol Said menyerah diri dan di bawa ke Melaka
a) 1831 British menghantar tentera untuk menakluki Naning tetapi ditentang oleh Penghulu Dol Said
b) Dol Said berjaya mengalahkan 150 orang tentera British di bawah pimpinan Kapten Wylie yang hendak menawan Taboh kerana bantuan ketenteraan daripada Yan Tuan Ali, Syed Shaban, Dato Kelana Sungai Ujong dan Penghulu Gemencheh
c) 1832 Dol Said dikalahkan dalam serangan kali ke 2 kerana tentera British seramai 1200 orang dan Dol Said tidak mendapat bantuan daripada sesiapa pun
Linggir
Sebab Penentangan :
a) Penaklukan James Brooke ke atas daerahnya
b) Sebagai tindak balas terhadap langkah James Brooke dan Kapten Farquhar menghalang pelayaran di Sungai Saribas
Kesan :
i) Linggir tewas dalam pertempuran
a) Menyerang kapal Nemesis di Batang Lupar
Rentap
Sebab penentangan :
a) Menentang Brooke yang bertindak menghapuskan orang Iban di Sungai Skrang yang dianggap lanun
b) Menghalang kezaliman James Brooke di Kubu Nanga Skrang.
Kesan :
i) Rentap berundur ke Ulu Sungai Entabai dan serangan semakin lemah
a) Menyerang pasukan James Brooke di Kubu Nanga Skrang dan berjaya mengusir James.
b) Tentera James bertindak balas dengan membakar kampung
c) Rentap berundur ke Bukit Sadok dan diserang sekali lagi
d) Tentera James berjaya mengalakan tentera Rentap
Syarif Masahor dan Patinggi Gapur
Sebab Penentangan :
a) Menolak penguasaan James Brooke di wilayah mereka iaitu Sungai Rajang
b) Kehilangan kuasa memungut cukai
c) Kehilangan pengaruh terhadap penduduk tempatan
d) Pembinaan kubu oleh James Brooke di Kanowit
Kesan:
i) Syarif Masahor melarikan diri ke Brunei tetapi diserahkan oleh Sultan Brunei kepada British di Singapura
ii) Datu Patinggi melarikan ke Betawi dan ditahan oleh Belanda dan diserahkan kepada James Brooke
a) Syarif menyerang kubu
b) Mereka menyerang James di Kuching tetapi gagal
Dato Bahaman di Pahang
Sebab penentangan :
a) Menolak udang-undang British yang bertentangan dengan adat resam dan sistem politik tempatan
b) Menolak sistem kehakiman barat
c) Menolak pemunggutan hasil tanah dan sistem cukai
d) Menolak penubuhan pasukan polis luar
e) Undang- undang British menghakis kuasanya sebagai orang Kaya Setia Perkasa Pahlawan Semantan
Kesan:
i) Akibat tekanan British Dato’ Bahaman berundur ke Kelantan
ii) Mendapat pelindungan daripada penduduk dan pembesar Terengganu dan Kelantan dan menetap di Hulu Kelantan
iii) Berpindah ke Bangkok dan diberi perlindungan politik oleh Raja Chulalongkorn
iv) Menetap di Chieng Mai dan diberikan wang sara hidup sebanyak 1000 baht
v) Meninggal dunia di Chieng Mai
a) Menentang pembinaan Balai Polis di Lubuk Terua, kawasan pengaruhnya
b) Menyerang British kerana menangkap anak buahnya
c) Menyerang dan menawan semula Lubuk Terua
d) Menyerang dan menguasai Kuala Tembeling dan Jeram Ampai
Tok Janggut di Kelantan
Sebab penentangan :
a) Menentang pelaksanaan sistem penasihat British
b) Menentang British memaksa menerima pakai sistem cukai
c) Enggan membayar cukai
Kesan :
i) Melumpuhkan perjuangan Tok Janggut kerana serangan tersusun dan peralatan yang lebih moden
ii) Tok Janggut terkorban dan mayat diarak ke seluruh pekan Kota Bharu sebelum digantung dalam keadaan kepala ke bawah dan kaki ke atas sebagai amaran kepada masyarakat tempatan yang berani menentang British
a) Bantahannya tidak dilayan oleh Pegawai Daerah Pasir Putih
b) Pihak polis diarah menangkap Tok Janggut tetapi gagal
c) Menyerang Pasir Puteh dan berjaya mendudukinya
d) Sebuah kerajaan dibentuk dengan Engku Besar Jeram sebagai Raja dan Tok Janggut sebagai Perdana Menteri dan Che Ishak sebagai Pegawai Daerah
e) Dengan menggunakan nama Sultan Kelantan, British menyerang dengan kapal H.M.S Cadmus di Saring
Haji Abdul Rahman Limbong
Sebab Penentangan :
a) Menentang kerana tidak berpuas hati dengan sistem cukai dan undang-undang tanah British
Kesan : i) Haji Abdul Rahman Limbong diserang oleh 50 orang polis dari Singapura
b) Ditahan dan dibuang negeri ke Makkah
a) Mengetuai penduduk kampung membersih tanah di Kuala Telemong tanpa menghiraukan peraturan British
b) 300 penduduk kampung berkumpul dan membuka tanah milik Tengku Nik Maimunah
c) Membimbangkan British dan dengan jasa baik Tengku Nik Maimunah mereka dapat disuraikan
d) Dasar British kemarahan penduduk menyebabkan mereka melancarkan penentangan bersenjata
e) Kumpulan yang menyerang kerajaan di Kuala Berang berjaya mendudukinya
f) Kumpulan di Kuala Telemong sedia menunggu arahan menentang British
g) Dengan menggunakan kuasa dan nama Sultan Terengganu, British menghantar 3 orang pembesar untuk menawan semula Kuala Berang
h) 25 orang polis menyerang Kuala Telemong dan berjaya tumpaskan kebangkitan penduduk tempatan dengan mengorbankan 11 orang
Showing 1 to 7 of 7 entries
PreviousNext
b) Iktibar perjuangan pemimpin tempatan
Semangat setia negara yang tinggi
Sanggup berkorban untuk negara dan bangsa
Sifat bekerjasama dan tolong menolong antara pemimpun dengan pengikut
Sikap berdisplin dan gigih berusaha
2.2 Gerakan Nasionalisme Sehingga Perang Dunia Kedua
2.2.1 Faktor -faktor Pemangkin Nasionalisme
1. Pengenalan Sistem Politik Barat
British telah meletakkan seorang Residen yang mengambil alih pentadbiran negeri daripada pembesar tempatan
Para pembesar diberikan pencen dan tempat mereka digantikan oleh pegawai British
Perubahan ini mencabar sistem atau amalan tradisi mereka serta menjatuhkan maruah mereka
2. Perkembangan Sistem Pendidikan
Muncul golongan intelek Melayu yang mampu berfikir tentang kemajuan bangsanya
Mereka menyedari perlunya sumbangan tenaga dan fikiran mereka untuk menyedarkan bangsa Melayu
3. Dasar British
British telah menggalakkan sesiapa sahaja datang untuk melabur, berniaga, berdagang, bekerja dan menetap di Tanah Melayu
Kemasukan org asing telah meningkatkan jumlah imigran di Tanah Melayu
Keadaan ini menimbulkan persaingan kepada penduduk tempatan
British juga membuka bandar baru sebagai pusat pentadbirannya sedangkan orang Melayu tetap tinggal di kampung-kampung dengan serba kekurangan
Keadaan ini menjarakkan lagi jurang taraf hidup antara orang tempatan di luar bandar dengan imigran dan penduduk lain di bandar
4. Pendudukan Jepun
Jepun dengan konsep Kawasan Kesemakmuran Asia telah menekankan kebebasan negara-negara Asia untuk menentukan kemajuan masing-masing dan meningkatkan persaudaraan di kalangan negara tersebut
Jepun menggalakkan org tempatan bekerjasama dengannya dan berjanji akan memerdekakan mereka
Bagaimanapun, kesengsaraan dan kekejaman pentadbiran Jepun menyebabkan penduduk Tanah Melayu membenci penjajahan sama ada oleh kuasa Barat atau Timur
5. Penguasaan Parti Komunis Malaya
PKM telah menguasai balai-balai polis dan memerintah dengan kejam
Mereka membunuh dan menangkap sesiapa sahaja yang dianggap sebagai penyokong Jepun
Ramai orang Melayu terbunuh dan rumah mereka dibakar oleh anggota PKM.
6. Kemunculan Mesin Cetak
Memberikan kesan kepada penyebaran ilmu pengetahuan dan mendorong penentangan terhadap British
Buku-buku, akhbar, majalah, kitab agama dan lain-lain idea menentang penjajah dapat disebarkan.
7. Gerakan Pan-Islamisme Sedunia
Pan-Islamisme – Gerakan intelektual Islam seluruh dunia untuk membangkitkan pemahaman yg lebih progresif terhadap Islam untuk menentang penjajahan
Didokong oleh pelajar Islam di seluruh dunia
Dimulakan oleh Syeikh Muhammad Abduh, pensyarah di Universiti al-Azhar, Mesir
Dalam tulisannya, beliau telah memberi kupasan bahawa Islam ialah cara hidup yang menekankan kepentingan dunia dan akhirat, di samping mendorong umatnya menuju kejayaan
Gerakan Wahabi di Arab Saudi juga mendesak matlamat yang sama
8. Kesedaran politik Serantau
Indonesia yg amat rapat dengan Tanah Melayu dari segi geografi dan budaya telah mempengaruhi gerakan nasionalisme di Tanah Melayu
Hasil karya penulis dari Indonesia berkaitan nasionalisme telah menjadi bacaan masyarakat di Tanah Melayu terutama yang berpendidikan vernakular Melayu
Idea kebebasan politik dan penentangan terhadap penjajahan dalam tulisan mereka dapat dihayati oleh masyarakat tempatan
2.2.2 Gerakan Islah Dalam Meningkatkan Minda Bangsa
a) Maksud Gerakan Islah :
Gerakan yang berusaha mendorong membetulkan pandangan Islam masyarat Melayu
b) Tokoh Kaum Muda :
Sheikh Tahir Jalaludin
Syed Syeikh al- Hadi
Dr. Burhanudin al_Helmy
c) Idea / Isu Gerakan Islah :
Menyampaikan idea ajaran Islam dari sudut kemajuan dunia
Menggesa orang Melayu memajukan ekonomi
Menyemat sikap mengkritik penjajah
Mengkritik raja dan pmbesar yang tidak berperanan dalam memajukan orang Melayu
d) Halangan yang dihadapi oleh Kaum Muda :
Ditentang oleh Kaum Tua
Negeri-negeri Melayu mengeluarkan undang-undang menghalang Kaum muda
Risalah dan buku dilarang bawa masuk
Hanya dapat bergerak di Negeri-Negeri Selat
e) Cara Menyebarkan Idea / Kejayaan
Menubuhkan madrasah
Memberi peluang pendidikan kepada pelajar perempuan
Menerbitkan akhbar dan majalah
Menerbitkan risalah
2.2.1 Akhbar, Majalah dan Novel : Penggerak Kesedaran Kebangsaan
a) Akhbar Yang Terlibat
Warta Malaya
Lembaga Malaya
Majlis
Utusan Melayu
Warta Negara
Fajar Sarawak
Aspek
Isu
Sosial dan Pendidikan
● Menggalakkan pendidikan untuk anak perempuan
● Menyeru orang Melayu meninggalkan sikap negatif seperti memilih kerja
● Menggalakkan tabungan di kalangan orang Melayu untuk pendidikan anak-anak
● Mementingkan kemahiran tradisional orang Melayu seperti pertukangan dan kerja tangan
● Mementingkan pendidikan bahasa Inggeris untuk kemajuan orang Melayu
● Meminta taraf sekolah Melayu dibaiki dengan memberikannya nilai ekonomi
● Memartabatkan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi dalam pentadbiran British
● Menyeru orang Melayu supaya tidak meninggalkan pendidikan Islam
● Mengekalkan nilai-nilai baik masyarakat Melayu
Ekonomi
● Menggalakkan syarikat kerjasama
● Meminta British mengurangkan kemasukan orang dagang kerana mengancam ekonomi tempatan
● Menggalakkan perniagaan dalam kalangan orang melayu
● Melarang orang Melayu daripada menjual tanah mereka
● Menyeru orang Melayu supaya berjimat cermat
● Meminta British mewujudkan kampung khas Melayu di Kuala Lumpur
Politik
● Mengkritik British kerana mengurangkan kuasa Raja-Raja Melayu
● Mengkritik para pembesar dan Raja-Raja Melayu kerana tidak melaksanakan kepimpinan yang sewajarnya
● Menolak dasar pilih kasih British dalam pentadbiran
● Menuntut diadakan Malay Administrative Service (M.A.S) untuk melindungi orang Melayu dalam perkhidmatan kerajaan
● Menyeru orang Melayu bersatu dalam satu pertubuhan kebangsaan
● Menentang tuntutan orang dagang terhadap politik tempatan
Show
Majalah / Pengarang
Isu
Majalah Guru
Pengarang :
• Muhammad Dato’ Muda • Linggi • Yusuf Ahmad • Mohd. Sidin Rashid
● Pendidikan anak-anak Melayu
● Perpaduan di kalangan org Melayu
● Semangat cinta akan negara dan menentang penjajahan
● Membaiki taraf hidup orang Melayu
● Memajukan bahasa dan sastera Melayu
● Perpaduan dikalangan guru sebagai pemimpin bahasa
Pengasuh
Pegarang :
• Dato’ Nik Mohamad
● Membincangkan soal pentafsiran Islam yg progresif bagi kemajuan ummah
● Menggalakkan pendidikan di kalangan orang Melayu
● Memperluas ilmu dalam semua bidang
● Memberikan pentafsiran kepada persoalan orang Islam
● Menggesa orang Melayu menjauhkan diri daripada sikap buruk
Bulan Melayu
Pengarang :
• Zainon Sulaiman
● Menggalakkan perpaduan di kalangan guru perempuan Melayu Johor
● Menggalakkan wanita mendapatkan pendidikan
● Mendorong wanita menjaga kesopanan dengan nilai-nilai Islam dan budaya Timur
● Menggalakkan wanita menjadi obor untuk memajukan bangsa
Showing 1 to 4 of 4 entries
PreviousNext
c) Novel dan Tema Semangat Kebangsaan
Novel / Pegarang
Tema Semangat Kebangsaan
Keris Melaka
Pengarang :
• Ahmad Bakhtiar
● Semangat perjuangan menentang penjajah Barat seperti Portugis
● Menghargai sumbangan tokoh-tokoh Kesultanan Melayu Melaka seperti Hang Tuah
● Menggunakan sejarah sebagai inspirasi dan pedoman untuk mendorong semangat perjuangan bangsa bagi generasi muda.
Anak Mat Lela Gila
Pengarang :
• Ishak Haji Mohammad
● Semangat menentang penjajah oleh anak muda tempatan
● Menghargai warisan bangsa sendiri
● Mencintai tanah air
● Menolak kesenangan demi maruah bangsa
Putera Gunung Tahan
Pengarang :
• Ishak Haji Mohammad
● Semangat wira pemuda tempatan dalam menjaga maruah bangsa
● Mencintai tanah air
● Berasa bangga dengan kebolehan sendiri
● Seorang gadis tempatan yang menolak cinta pegawai penjajah kerana tidak mahu menjatuhkan maruah bangsa
Melor Kuala Lumpur
Pengarang :
• Harun Aminurrashid
● Emansipasi atau kebebasan wanita dalam menentukan hala tuju kehidupannya
● Wanita yang mementingkan pendidikan moden untuk kebaikan dirinya
● Membuang pandangan negatif yang boleh menghalang kemajuan bangsa
Showing 1 to 4 of 4 entries
PreviousNext
2.2.4 Perjuangan Nasionalisme Oleh Persatuan-Persatuan Melayu
Persatuan
Tokoh
Tujuan / Isu
Kesatuan Melayu Singapura (KMS)
Mohammad Eunos Abdullah
i) Memperoleh kawasan penempatan khas bagi orang Melayu di Singapura
ii) Menjaga kepentingan sosioekonomi penduduk Melayu Singapura
Persatuan Sahabat Pena Malaya (PASPAM)
S.M Zainal Abidin B.A
i) Menggalakkan ahli-ahlinya berkenal-kenal dan bertukar-tukar pendapat bagi memajukan diri sendiri dan bangsa
ii) Menggalakkan perpaduan dan persaudaraan di kalangan orang Melayu di Semenanjung Tanah Melayu
Persatuan Negeri-Negeri
Ditubuhkan di Perak, Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan
i) Menggabungkan tenaga intelektual Melayu
ii) Membincangkan nasib orang Melayu dalam soal ekonomi
iii) Menggalakkan perpaduan orang Melayu
Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (1939)
Datu Patinggi Abang Haji Abdillah
i) Mengeratkan perpaduan Melayu
ii) Menggalakkan pendidikan
iii) Menjaga budaya dan maruah bangsa
iv) Menegakkan ajaran agama Islam
Kesatuan Melayu Muda (KMM) 1939
• Ibrahim Haji Yaakob merupakan wartawan akhbar Majlis di Kuala Lumpur
• Mustapha Husein
i) Menggalakkan perpaduan dikalangan pemuda Melayu
ii) Meningkatkan tahap pendidikan orang Melayu
iii) Bekerjasama dengan Jepun untuk menghalau British
iv) Menjadi propaganda Jepun dengan membeli Warta Malaya untuk dijadikan alat propaganda anti-British
v) Mengelilingi Tanah Melayu untuk mencari sokongan
vi) Maahad II Ihya Assyariff di Gunung Semanggol Perak menjadi penyokong KMM dengan menyediakan kader-kader yang dikenali sebagai tentera semut untuk menentang British
Kongres Melayu 1939 dan 1940
i) Membincang kemunduran orang Melayu dalam pendidikan dan layanan pilih kasih British terhadap anak negeri
ii) Disokong oleh golongan intelek dan akhbar-akhbar Melayu
iii) Resolusi kongres – menggambarkan perpaduan Melayu untuk mengatasi permasalahan sosio ekonomi dan politik mereka yang lemah
iv) Akhirnya orang Melayu dapat mengatasi perasaan kenegerian yang memisahkan mereka selama ini
Showing 1 to 6 of 6 entries
PreviousNext
2.2.5 Gerakan Nasionalisme Semasa Pendudukan Jepun
Kesan daripada tekanan Jepun :
Fakta
Huraian
Dasar Pemerintahan Jepun
a) Mengharamkan akhbar
b) Menukarkan nama akhbar tempatan kepada nama Jepun
c) Menyekat kebebasan bersuara penduduk
d) Semua sekolah menggunakan bahasa Jepun sebagai bahasa pengantar
Gerakan Bawah Tanah
a) PKM menubuhkan MPAJA untuk menentang Jepun
b) Disokong oleh British dengan memberi bantuan senjata dan menjalankan perang gerila menentang Jepun
c) Ahlinya teriri daripada orang Melayu, Cina dan India
Force 136
a) Terdiri daripada pegawai-pegawai tadbir Melayu
b) Bekerjasama dengan tentera British
c) Bergerak secara gerlila dihutan
d) Aktif di Kedah, Johor dan Pahang
Pasukan Wataniah
a) Merupakan pasukan sukarela menentang Jepun
b) Anggotanya terdiri daripada guru, pegawai tadbir kerajaan dan orang kampung yang sedar penindasan Jepun
Melayu Raya / Indonesia Raya
a) Matlamat perjuangan KMM ialah menubuhkan negara Melayu Raya atau Indonesia Raya
b) Slogan dan cita-cita politik sebahagian kecil orang Melayu
c) Mahu menghidupkan semula kegemilangan empayar Melayu seperti Majapahit, Srivijaya atau Empayar Melaka
d) Idea negara besar Melayu dimulakan di Maktab Perguruan Sultan Idris oleh Abdul Hadi Hasan
e) KRIS ditubuhkan sebagai badan melaksanakan tugas dan Kongres Pemuda KRIS diadakan di Kuala Lumpur bagi membincangkan persediaan kemerdekaan dengan Indonesia
f) Kekalahan Jepun yang mendadak, menyebabkan Soekarna mengisytiharkan kemerdekaan Indonesia lebih awal iaitu 15 Ogos 1945 dan menyebabkan persidangan KRIS dibatalkan
g) Jadi, kemerdekaan di bawah Indonesia dalam gagasan Melayu Raya atau Indonesia Raya gagal
h) British kembali menguasai Tanah Melayu pada September 1945
Showing 1 to 5 of 5 entries
PreviousNext
Semoga Nota Sejarah Tingkatan 5 Bab 2 Nasionalisme Di Malaysia Sehingga Perang Dunia Kedua ini bermanfaat buat calon peperiksaan SPM semua. Semoga nota sejarah ini boleh dijadikan bahan untuk membuat ulangkaji menjelang peperiksaan SPM dan juga mencari idea dalam menjawab Sejarah Kertas 3.